لقاح آزمایشگاهی IVF

IVF یک روش درمان باروری است که در طی آن اسپرم مرد و تخمک زن در خارج از بدن در آزمایشگاه با هم ترکیب می شوند و پس از لقاح، جنین تشکیل شده به رحم زن منتقل می گردد. اصولاً  این روش بیشتر در مواقعی که لوله های رحمی بسته بوده، آسیب دیده و یا وجود نداشته تجویز می گردد.

مراحل IVF:

1-  تحریک تخمک گذاری: با تجویز داروهای محرک تخمک گذاری در تخمدان های بیمار تعداد زیادی فولیکول حاوی تخمک رشد می کنند. در حالت طبیعی در هر سیکل قاعدگی تعدادی از فولیکول های تخمدان شروع به رشد کرده  ولی در مسیر رشد تنها یکی از فولیکول ها به مرحله بلوغ کامل رسیده و بقیه در این مسیر تحلیل رفته و از بین می روند اما با تجویز داروهای باروری تعداد بیشتری از فولیکول های تخمدان رشد یافته و به بلوغ نهایی می رسند و زمینه برای جمع آوری تعداد تخمک بیشتر فراهم میشود. با افزایش تعداد تخمک ها تعداد جنین های حاصل افزایش یافته و در نهایت شانس باروری افزایش می یابد. اغلب داروهای تحریک تخمک گذاری در طی یک دوره 10 روزه داده می شود. داروها شامل سوپرفکت، گنادوتروپین انسانی(HMG)، هورمون محرک فولیکول(FSH)، هورمون آزادکننده گنادوتروپین(GnRH) و گنادوتروپین جفتی انسان(HCG) میباشد. داروها از روز دوم یا سوم سیکل قاعدگی شروع می شود و از روز هشتم با استفاده از سونوگرافی و آزمایش خون روزانه، فولیکول های بالغ شناسایی می شوند. پس از رسیدن فولیکول ها به مرحله بلوغ HCG تزریق می شود و 36 ساعت بعد از تزریق تخمک گذاری رخ می دهد.

2-  جمع آوری تخمک ها: با تحریک تخمک گذاری تخمدان ها بزرگ شده و معمولاً در نزدیکی دیواره واژن قرار می گیرند. پزشک از طریق دیواره واژن تخمک ها را از تخمدان جمع آوری می کند.

3-  تهیه و آماده سازی اسپرم: صبح روز جمع آوری تخمک ها، مایع منی از همسر بیمار تهیه و پس از شستشو و آماده سازی، اسپرم های سالم و بسیار فعال جدا می شوند.

4-  لقاح و رشد جنین در محیط آزمایشگاه: اسپرم ها و تخمک ها در مجاورت یکدیگر در محیط های کشت جنین در طول شب در انکوباتور در دمای 37 درجه سانتی گراد قرار می گیرند تا لقاح صورت گیرد. صبح روز بعد در صورت لقاح برای مدت 24 ساعت دیگر جنین ها داخل انکوباتور قرار میگیرند تا به مرحله 8 تا 4 سلولی برسند.

5-  انتقال جنین به داخل رحم: تشکیل جنین و تعداد آن بستگی به تعداد و کیفیت تخمک  اسپرم دارد. تعداد جنین های تشکیل شده معمولاً بیش از سه عدد میباشد ولی برای جلوگیری  از حاملگی های چند قلویی، تنها 2 تا 3 جنین به داخل رحم منتقل می شود و بقیه آنها در صورت مناسب بودن با استفاده از روش ذخیره جنین به وسیله انجماد، ذخیره می شوند تا در صورت نیاز در سیکل درمانی بعدی استفاده گردد.

6-  تجویز هورمون پروژسترون: در نیمه دوم سیکل قاعدگی برای آماده سازی رحم برای لانه گزینی و نگه داشتن جنین توسط رحم، هورمون پروژسترون به بیمار تجویز می شود.

بیمار 3 الی 4 ساعت بعد از انتقال جنین از مرکز درمانی مرخص می شود. و یک هفته در منزل نیز استراحت نسبی داشته باشند و ترجیحاً از توالت فرنگی استفاده نمایند. تا مدتی از انجام کارهای سنگین و ورزش باید خودداری شود. تست حاملگی حدود 14-12 روز بعد از انتقال جنین انجام می شود.